همه سازمان‌ها، شرکت‌ها، کسب و کارها و … بر پایه یک سری داده‌ها و اطلاعات کار می‌کنند که از بین رفتن آن‌ها می‌تواند برای هر یک از آن‌ها بسیار چالش برانگیز باشد. اما در سال‌های اخیر حجم اطلاعات در مراکز مختلف بسیار افزایش پیدا کرده و این موضوع کمبود فضا را برای ذخیره‌سازی آن‌ها به دنبال داشته است. با توجه به اینکه ذخیره سازی داده‌های مختلف حساسیت بسیار بالایی برای سازمان‌ها و مراکز مختلف دارد، در حال حاضر مراکزی تحت عنوان مراکز داده یا دیتا سنتر راه اندازی شده‌اند که می‌توانند ذخیره سازی داده‌ها را به بهترین شکل ممکن انجام دهند و از منابع مختلف سازمان‌ها و شرکت‌ها محافظت کنند. در ادامه این مقاله قصد داریم در مورد مرکز داده و نحوه کار آن صحبت کنیم.
مرکز داده (data center) چیست؟
مرکز داده (data center) یا همان دیتا سنتر، یک مکانی است که دارای تعداد زیادی سرورهای کامپیوتری و تجهیزات شبکه می‌باشد. این مرکز با امکانات مختلف زیرساختی و ارتباطی راه اندازی می‌شود تا بتواند داده‌های مختلف را به صورت کاملا ایمن نگهداری کند. بنابراین، به طور کلی می‌توان گفت که مرکز داده یک مرکز فیزیکی است که از سیستم‌های کامیپوتری مختلفی برای راه اندازی شبکه‌های اطلاعاتی و انتقال داده‌ها، تشکیل شده است که می‌تواند داده‌ها را پردازش، ذخیره‌سازی و انتقال بدهد.
اهمیت دیتا سنتر برای سازمان‌ها و کسب و کارها
در سال‌های اخیر دسترسی به منابع اطلاعات و تولید اطلاعات جدید نسبت به گذشته پیشرفت بسیار زیادی پیدا کرده است. به طوری که عملا بدون دسترسی به این منابع و حتی پردازش آن‌ها، نمی‌توان بسیاری از کارهای سازمانی را انجام داد. در حالی که در بسیاری از سازمان‌ها و جوامع دانشگاهی، سیستم‌های مختلفی وجود دارند؛ اما باز هم حساسیت ذخیره سازی اطلاعات و محدودیت بودن ظرفیت‌ها، باعث شده تا تقاضای بسیاری از افراد به استفاده از دیتا سنترها افزایش پیدا کند. از طرفی دیتا سنترها فضایی ایمن برای نگهداری اطلاعات هستند. این در حالی است که نمی‌توان در سیستم‌های شخصی ایمنی اطلاعات را تضمین کرد.
ویژگی‌های مرکز داده
امروزه با توجه به حساس بودن اطلاعات سازمان‌ها و مراکز مختلف و لزوم نگهداری آن‌ها به صورت ایمن، مراکز زیادی تحت عنوان مرکز داده راه اندازی شده‌اند. این مراکز توانسته‌اند با ویژگی‌های خاص خودشان، برای نگهداری ایمن منابع و اطلاعات سازمان‌ها مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین، امنیت این مراکز داده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
به همین خاطر، ساختمان مرکز داده باید از سیستم‌های امنیتی پیشرفته‌ای استفاده کند تا در صورت بروز هر گونه مشکل، بتوان از داده‌ها محافظت کرد. وجود سیستم تهویه و اطفاء حریق از جمله الزامات برای یک مرکز داده محسوب می‌شوند. به منظور جلوگیری از حذف اطلاعات باید همه مراکز داده به سیستم‌های برق اضطراری متصل شده باشند تا در صورت قطعی برق بتوان از دیزل ژنراتورها استفاده کرد.
نحوه کار مرکز داده
اساس کار مرکز داده ذخیره سازی اطلاعات برای نگهداری از آن هاست. اما اگر بخواهیم عملکرد آن را به طور کامل توضیح دهیم، باید بخش‌های این دیتا سنتر و عملکرد هر کدام از آن‌ها را شرح دهیم. به طور کلی مرکز داده از تجهیزات مختلفی تشکیل شده‌اند که می‌توان آن‌ها را به سه دسته مختلف زیر تقسیم بندی کرد:
-
بخش محاسبات (Compute)
در بخش محاسبات مرکز داده، حافظه و قدرت پردازش برای اجرای هر یک از برنامه‌ها و نرم افزارها توسط یک سری سرورهای پیشرفته ارائه می‌شوند.
-
ذخیره‌سازی (Storage)
این بخش مهم ترین بخش یک دیتا سنتر محسوب می‌شود. در این بخش کلیه داده‌ها روی ابزارهای مختلفی مانند هارد اس اس دی نگهداری می‌شوند. برای جلوگیری از حذف یا از دست رفتن این اطلاعات، چندین نسخه پشتیبان از آن‌ها تهیه می‌شود.
-
شبکه‌سازی (Networking)
در بخش شبکه سازی، کلیه خدمات شبکه ارائه می‌شوند. تجهیزات ارتباطی موجود در بخش شبکه شامل روترها، سوئیچ‌ها، کابل‌های شبکه و … می‌باشند. این تجهیزات می‌توانند دیتا سنتر را به بخش خارج از مرکز متصل کنند تا بتوان اطلاعات را کنترل کرد.
عملکرد این سه بخش، کار مرکز داده را تضمین کند. در صورتی که هر یک از این سه بخش به درستی عمل نکنند، مشکلات زیادی برای داده‌ها به وجود می‌آید. بنابراین، امنیت دیتا سنترها از اولویت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد. یک دیتا سنتر علاوه بر اینکه دارای تجهیزات فنی در سه بخش مختلف می‌باشد، به یک سری سیستم‌های نرم افزاری و سخت افزاری نیز نیاز دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به سیستم تهویه، خنک کننده، ژنراتورهای پشتیبان، سیستم‌های پشتیبانی شبکه، کابل‌ها و … اشاره کرد.
سخن آخر
با وجود نیاز جوامع امروزی به دیتا سنتر، در حال حاضر تعداد زیادی از مراکز داده در ایران راه اندازی شده‌اند که می‌توانند برای نگهداری ایمن اطلاعات و پردازش آن‌ها به مردم خدمات ارائه کنند. در این مقاله در مورد مرکز داده، اهمیت آن برای کسب و کارها و ویژگی‌های یک دیتا سنتر خوب صحبت کردیم. با وجود توضیحی که در مورد بخش‌های مختلف مرکز داده دادیم، می‌توان عملکرد این مراکز را به طور دقیق بررسی کرد.